Kulinarisk kultur

På restauranten Rumi i Flå får gjestene servert kulturtradisjonar både når det gjeld mat og orientalske teppe.

Gamle-banken i Flå er ikkje til å kjenne att. Bygget har husa alt frå lensmannskontor og bank til fotpleie, og det var nok å ta tak i då Færi og Leo Minai skulle gjera bygget om til restaurant og galleri.

Færi kjem opphavleg frå Iran, og kona Leo kjem frå Bulgaria. Frå slutten av 90-talet har dei med stor suksess drive restaurant i Hønefoss, og det var ikkje planlagt å flytte til Flå.

– Me vart tipsa om Flå av ein fast restaurantgjest. Ho meinte Flå var på veg opp, og at bygda burde ha ein god restaurant, fortel Færi.

Men det skulle gå nokre år før paret gjorde alvor av forslaget. I starten av 2018 selde dei restauranten i Hønefoss. I det heile tatt var dei usikre på om dei ville halde fram med restaurantdrift. Dei farta rundt, både innanlands og utanlands, før dei i fjor sommar vende snuten mot Flå.

– Kona mi har bursdag 21. juli, og ynskte seg ein tur til Flå, smiler Færi. - Her fekk me sjå lokala som nettopp var blitt ledige. Me fall for staden med ein gong, legg han til.

Det er tidkrevjande å drive restaurant, uansett om ein held til i Hønefoss eller i Flå. Men ein sparar mykje tid på å bu i ei bygd, der ein slepp å plagast med rushtrafikk og slikt. Tid ein i staden kan bruke på akkurat det ein vil.

– Det handlar om livskvalitet. Her er det fred og ro. Me bur tett på fjell og natur, og hyggelege folk. Ein lever i eit anna tempo enn i byen.

Så langt ser det ut til at bulgarske rettar gjer suksess i Flå. Bygdefolket og kommunen har teke godt imot dei. I sommar rann det også inn med folk på gjennomreise. Samstundes er det klart at det tek litt tid å etablere seg.

– Sjølv om me har lokale rett ved riksevegen, så det dei lokale som brukar oss mest. Alle dei som køyrer forbi har ikkje heilt oppdaga oss enno.

Leo held auge med kjøkkenet medan Færi fortel - om Iran, Bulgaria, mattradisjonar og kulturformidling. Overalt i restauranten heng lysekroner, fat og keramikk. Restaurantverten viser stolt fram galleriet. Gjennom 10 år har han bygd seg opp ei stor samling med mellom anna persiske kelim-teppe. Dei iranske teppa har fargerike mønster, og kvart teppe finst berre i eitt eksemplar. Fleire av dei er mange tiår gamle. Men dei held seg framleis like godt. I samlinga har han også vesker, puffar og putetrekk laga av delar frå elles øydelagde teppe. Færi har lenge hatt mål om å starte utsal - men fyrst måtte han finne eit høveleg galleri.

– Det ligg 10 års arbeid bak dette. Eg har kjøpt inn fortløpande. Samla og samla.

«Men når skal du begynne å selje dei?», spurde far min meg ein gong.

«Når eg finn den rette plassen å gjera det på», svarte eg.

Eg har bladd gjennom ein del magasin med hytteinteriør. Alle hyttene har kelim-teppe.

Såleis bør ein hytteregion som Hallingdal vera ein god marknad for ein teppeseljar, meiner Færi.

På kjøkkenet er det Leo som er sjef. Ho er høgt utdanna innan kokkefaget og dreiv lenge restaurant i heimlandet - med stor suksess, også der. Saman er dei opptekne av å levere eit gjennomarbeidd og truverdig konsept - knytt til både mat og kultur.

– Ikkje halvfabrikata, skyt Leo inn.

Matrettane på menyen har Leo tatt med seg frå Bulgaria. Dei fleste råvarene er rett nok norske, men matlaginga skjer på tradisjonelt, bulgarsk vis.

– I Norge er eit måltid fokusert omkring éin tallerken med mat. To hundre gram biff med poteter og kokt brokkoli, til dømes. I Bulgaria er det vanleg å servere mange småretter, i staden for éin stor rett. Ein får servert biff i Bulgaria også, men som ein del av maten, forklarar paret.