Utmødd

Det var mykje som skulle gjerast både ute og inne i sumar og haust.

Etter avtale med Olav Thon skulle eg plukke fram og pakke femti pappkasser med bøker frå hallingdalssamlinga mi for deponering i nytt lokale i Veksthuset i Flå. Plenen måtte klyppast fleire gonger, småbusker skulle skjærast ned og køyrast vekk. Huset måtte vaskast og målast utvendig. Noko opptenningsved skulle sagast og ti kubikk god bjørkeved skulle i hus før kulda kom. Difor vart det seint før eg fekk ordna hytta for vinteren.

Oppturen

I slutten av oktober kom eg av garde til Hallingdal. Det var lite snø nede i dalen, så eg trudde at dette skulle verta enkelt, men i den siste svingen i Vestlia før det øvre platået på Rota var det berre blanke stålisen. Der vart eg ståande og spinne sjølv om eg hadde piggdekk. Eg sleppte bilen attover i små rykk og napp for ikkje å hamne i grøfta. Eg fekk snudd og etter å ha køyrt ned att i dalen, ville eg prøve meg på Skruvedalsvegen. Brua over elva ved Oppsjø var stengt på grunn av reparasjon. Difor måtte eg køyre over Sandobrua, om Hadding skytebane og så opp lia. Det gjekk merkeleg bra heilt til eg kom til Sagbekken, men då låg isen oppover bakkane her og. Eg fekk snudd, parkerte og tok føtene fatt. Det var glattare enn eg hadde rekna med, så vandringa tok tid, men langt om lenge var eg framme på Smylimoen og hytta Fjellro eller Ridalsvegen 1139 som kommunen har døypt om henne. Eg såg til at ventilane var opne, sette madrassane og sengkleda til lufting, plasserte eit par solide støttestolpar under taket midt i stugu i tilfelle det vert ein skikkeleg snøvinter, bar inn ved, la til rette stearinlys og fyrstikker, og sette ein spade klar innanfor inngangsdøra før eg låste.

Nedturen

Ute hadde det alt vorte skumt. Innan eg nådde attende til bilen ville det vera heilt mørkt. Ein kraftig snøeling strauk oppover bakkane. Snøen gjorde at eg kunne sjå grus og småstein som stakk opp gjennom isen. Difor stega eg ut og kjende meg nokolunde trygg. Eg hadde gått om lag ein kilometer då føtene brått sklei vekk under meg og eg gjekk over ende. Til all lukke hadde eg på meg ei godt polstra vinterjakke, men snyteskaftet var litt for langt så eg fekk eit skrubbsår av ein stein. Elles var eg uskadd og kunne reise meg opp og gå vidare. Etter at ein har fått seg ein nasestyvar skal ein stoppe opp og tenke seg om. Det var rein idioti å vasa rundt her i svarte natta langt frå folk. Om noko hadde hendt meg, kunne eg vorte liggjande slik som to eldre karar frå Hedmark nyss. Dette hadde aldri Lars Monsen gjort. Han ligg og søv om natta og går om dagen.

På dette føret måtte eg setja ned tempoet og gå som ein pingvin for å koma meg heilskapa ned att. Ein tanke om at eg er sliten surrar rundt i hovudet, men sliten er ikkje det rette ordet – eg er gåen, sigen, utkøyrt, utmatta, ferdig. Utkjasa er eit godt, gamalt ålingsuttrykk. I Hol seier dei utmødd – ja, utmødd er det eg er no. Og heilt innhol. Eg har ikkje fått mat på fleire timar. Ein banan og ei flaske brus ligg att i bilen. Kolossalt dumt! Eg argumenterer med meg sjølv slik foreldre prøver å motivere slitne ungar på skitur: Berre ein liten stubb til no så er du framme. Blodsukkeret er på eit lågmål. Eg har ikkje lenger full styring på kroppen. Den eine foten flytter seg automatisk framfor den andre. Eg prøver å setja føtene på gras og lyng i vegkanten og gå varsamt. Eg er sjeleglad då eg kjem dit at eg ser bilen som ein skugge langt framme. No gjeld det å stiltre seg fram dei siste hundre metrane utan uhell.

Dagen endar

Eg set meg inn i bilen, puttar banan i munnen og drikk nokre slurkar brus. Etter ti minutt er eg såpass i form at eg kan byrje å køyre ned i bygda. I lyset frå billyktene følgjer eg den kjende vegen forbi Hadding, langsmed det nye viltgjerdet, gjennom undergangen ved Smedseplassen, forbi dei tre Bæragardane og bortover mot Øygarden. Då eg bankar på hjå søskenbarnet mitt i Grånlie, får eg både mat og husrom for natta. ”Sæl den som gjev! Gjest er inn komen, kvar finn han sess åt seg?”. Denne strofa frå Håvamål fall meg inn, samstundes som eg sende hjartevarme tankar til alle flyktningane som lid vondt ute i Europa og Middelhavet.

Gunnar Bæra

pensjonist, Løten/Ål